چرا ما بايد از غذاهاي تهيه شده از حبوبات نظير انواع لوبيا، عدس، نخود، ماش و لپه استفاده كنيم؟ حتي بعضي از افرادي كه استطاعت خريد گوشت را ندارند نيز ترجيح مي دهند كه بيشتر از غذاهاي تهيه شده از گوشت‌هاي پُرچرب و غذاهاي آماده ي سريع نظير پيتزا، همبرگر، مرغ هاي سرخ شده و كباب‌هاي پُرچرب استفاده كنند، در حالي كه از خوراكي هاي تهيه شده از حبوبات مانند: خوراك لوبيا، عدسي ، انواع آش هاي سنتي، آب گوشت كم چرب يا خورش هاي همراه با حبوبات مانند خورش قيمه يا قورمه سبزي در وعده هاي غذايي خود كمتر مصرف كنند.
چرا ما بايد از غذاهاي تهيه شده از حبوبات نظير انواع لوبيا، عدس، نخود، ماش و لپه استفاده كنيم؟ حتي بعضي از افرادي كه استطاعت خريد گوشت را ندارند نيز ترجيح مي دهند كه بيشتر از غذاهاي تهيه شده از گوشت‌هاي پُرچرب و غذاهاي آماده ي سريع نظير پيتزا، همبرگر، مرغ هاي سرخ شده و كباب‌هاي پُرچرب استفاده كنند، در حالي كه از خوراكي هاي تهيه شده از حبوبات مانند: خوراك لوبيا، عدسي ، انواع آش هاي سنتي، آب گوشت كم چرب يا خورش هاي همراه با حبوبات مانند خورش قيمه يا قورمه سبزي در وعده هاي غذايي خود كمتر مصرف كنند.
شيوع بيماري هاي غيرواگير نظير چاقي ، اختلال چربي هاي خون، ديابت، پوكي استخوان، پُرفشاري خون و سرطان خون، امروزه در نوجوانان و بزرگسالان افزايش يافته است؛ طوري كه بر اساس نتايج به دست آمده از مطالعه ي قند و چربي در تهران، ۱۸درصد از نوجوانان، ۵۷ درصد از مردان و ۶/۶۷ درصد زنان به اضافه وزن يا چاقي مبتلا هستند. همچنين نتايج مرحله ي دوم اين مطالعه نيز حاكي از روند رو به افزايش چاقي است كه از عوامل خطرساز بيماري هاي قلبي-عروقي و ديگر بيماري هاي غيرواگير مي باشد.
بنابراين، داشتن يك برنامه ي غذايي سالم براي پيشگيري از چاقي و ديگر بيماري هاي غير واگير ضروري است. مطالعات متعددي نشان داده‌اند كه مصرف حبوبات از بروز بيماري هاي غير واگير مانند چاقي، بيماري هاي قلبي-عروقي، ديابت و انواع سرطان‌ها پيشگيري مي كند. لازم است بدانيد پيشرفت اين گونه بيماري ها بسيار تدريجي و آرام است و ممكن است حدود ۳۰- ۱۰سال طول بكشد.
حبوبات و كاهش وزن:
مصرف حبوبات به دليل دارا بودن فيبر زياد، حجم زيادي از معده را پُر مي كند، موجب احساس سيري شده و به
لاغري كمك مي كند و سبب مي شود كمتر غذا بخوريم .به دليل آن كه قند موجود در حبوبات (يعني انرژي آن) به تدريج آزاد مي شود، ديرتر گرسنه مي شويم (يعني احساس سيري طولاني تر)، در حالي كه غذاهايي مانند نان هاي سفيد (باگت، لواش و نان هاي فانتزي)، سيب زميني، برنج و شكر به سرعت هضم شده و قند يا انرژي موجود در آنها به سرعت آزاد مي شود و زودتر گرسنه مي شويم.
لازم است بدانيم فيبرها، الياف گياهي هستند و در ميوه‌ها، سبزي ها و حبوباتي كه روزانه مصرف مي كنيم به مقدار فراواني وجود دارند. آنها در بدن انسان انرژي توليد نمي كنند، ولي مصرف آنها موجب عملكرد بهتر دستگاه گوارش مي شود. مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف حبوبات مي تواند بر رفتارهاي غذايي ما نيز تأثير بگذارد؛ بدين ترتيب كه اگر در يك وعده‌ي غذايي از حبوبات استفاده كنيم، تمايل به انتخاب مصرف غذاهايي داريم كه مانند حبوبات انرژي آنها ديرتر آزاد مي شود. اين امر موجب مي شود كه در مجموع، برنامه ي غذايي با انرژي كمتر (كم كالري) داشته باشيم؛ در حالي كه مصرف غذاهايي كه انرژي آنها به سرعت آزاد مي شود، مانند نان هاي سفيد، انواع شيريني و شكر موجب مي شود كه وعده‌ي غذايي بعدي در زمان كوتاه تري مصرف شود و در اين وعده اين نوع غذاها انتخاب شده و انرژي زيادتر از نياز بدن، مصرف شود كه مي تواند موجب چاقي يا بروز ديابت نوع ۲ شود.
لاغري و حفظ آن نيز به انتخاب غذاهاي غني از مواد مغذي كه موجب احساس سيري شوند، بستگي دارد. در ضمن انرژي كافي فراهم كرده و احساس گرسنگي زود هنگام ايجاد نمي كند. انواع حبوبات گروه غذايي هستند كه اين خاصيت را داشته و منبع خوب پروتئين، ويتامين ها و مواد معدني ضروري، كم چربي، كم نمك، بدون كلسترول و سرشار از فيبر بوده و انرژي كمي دارند. هر ليوان حبوبات پخته حاوي ۱۵ گرم فيبر است كه بيشتر از نيمي از نياز روزانه ي انسان به فيبر را بر طرف مي كند.
فيبرها در بدن انسان انرژي توليد نمي كنند، ولي كارهاي مفيدي انجام مي دهند:
– مقدار بالاي فيبر موجود در حبوبات، موجب پايين آمدن قند خون در افراد ديابتي مي شود.
– همچنين فيبر موجود در حبوبات كه از انواع فيبرهاي محلول است، موجب كاهش سطح كلسترول خون مي شود كه يكي از عوامل خطر عمده ي بيماري‌هاي قلبي- عروقي است.
– فيبر موجود در حبوبات از بروز ناراحتي هاي گوارشي مثل بواسير و يبوست پيشگيري مي كند.
– جانشيني پروتئين سويا با گوشت قرمز در غذاها مي تواند موجب كاهش سطح چربي هاي خون شود. حبوبات، داراي تركيبات “سلامتي بخش” نظير فلاوونوئيدها، تانن، آنتوسيانين، مهاركننده‌هاي پروتئاز، اسيد فيتيك و ساپونين هستند. اين تركيبات جزو مواد مغذي ضروري نيستند، ولي مي توانند در پيشگيري از انواع سرطان ها و ديگر بيماري هاي غير واگير موثر باشند.
– با مصرف حبوبات، دريافت فيبر و فولات (يكي از ويتامين‌هاي گروه B ) افزايش مي يابد كه در كاهش خطر بيماري قلبي- عروقي موثرند.
لاغري
تاثير پروتز سينه در شيردهي